شبکه لایتنینگ (Lightning Network) چیست و چه کاربردی دارد؟

مقیاس‌پذیری یکی از مشکلات اصلی بیت کوین است که بارها درباره آن گفته شده. شبکه بیت کوین تنها می‌تواند از تعداد معینی از تراکنش‌ها به طور همزمان پشتیبانی کند که همین باعث می‌شود هم زمان بیشتری طول بکشد و هم قیمت کارمزد گران تمام شود.

چرا مقیاس پذیری مشکل اصلی بیت کوین است؟ چون هر تراکنش باید توسط هر نود در شبکه تایید شود که همین به قدرت محاسباتی و پهنای باند بیشتری نیاز دارد.

در حال حاضر شبکه بیت کوین نمی‌تواند در مقیاس بزرگتر به عنوان یک سیستم پرداخت عمل کند. به عنوان سیستم لایه ۱، بلاکچین بیت کوین كار خود را جوری که برنامه‌ریزی شده است، انجام می‌دهد.

شبکه لایتنینگ چیست؟

شبکه لایتنینگ یک پروتکل لایه دوم است که وظیفه بهبود سرعت تراکنش را دارد و برای مدیریت تراکنش‌های در شبکه بیت کوین طراحی شده است. این شبکه از کیف پول‌های چند امضایی (MultiSig)[1] برای ایجاد کانال‌های پرداخت خارج از زنجیره استفاده می‌کند که به کمک آن تراکنش‌های خارج از زنجیره بدون نیاز تاییدیه بلوک انجام می‌شوند که این هم به کاهش هزینه و هم به بهبود مقیاس پذیری شبکه کمک می‌کند. وایت پیپر شبکه لایتنینگ در سال ۲۰۱۶ توسط جوزف پون تادئوس نوشته شد و از آن زمان تا به کنون در حال توسعه است.

شبکه لایتنینگ چگونه کار می‌کند؟

شبکه لایتنینگ این امکان را فراهم می‌کند که کانال‌های پرداختی بین کاربران در شبکه بیت کوین ایجاد شود. این کانال‌ها کمک می‌کنند که دو کاربر هر مقدار تراکنش‌ که بخواهند را بدون نیاز تاییدیه بلوک در بلاکچین انجام دهند و بعد از اتمام تراکنشات کانال پرداختی خود را ببندند.

حالا چرا این شبکه ایجاد شده؟ برای درک بهتر بگذارید اول محدودیت‌های شبکه بیت کوین را مرور کنیم:

• هر تراکنشی که رخ می‌دهد، در هر نود شبکه پخش می‌شود

• در هرثانیه شبکه بیت کوین فقط هفت تراکنش را پردازش می‌کند

• ترافیک در شبکه به این معنی است که کسانی کارمزد بیشتری پرداخت می‌کنند، اعتبار سنجی می‌شوند

• حدود ۱۰ دقیقه تایید تراکنش طول می‌کشد

خوب همانطور که مشخص است، این موضوع استفاده از بیت کوین را در تراکنش‌های با حجم کم، محدود می‌کند. مثلا اگر بخواهید از بیت کوین برای پرداخت هزینه ۳۰ دلاری شام خود استفاده باید همین قیمت را برای تراکنش آن پرداخت کنید.

شبکه لایتنینگ با استفاده از کانال‌های پرداختی، این مشکل را حل کرده است. کاربران می‌توانند بیت کوین خود را خارج از زنجیره یا خارج از بلاکچین اصلی مبادله کنند.

برای ایجاد کانال پرداختی، دو کاربر باید مقداری بیت کوین در کیف پول چند امضایی شبکه لایتنینگ خود واریز کنند؛ پس از ایجاد کانال، کاربران با به روز رسانی قرارداد هوشمند با موجودی جدید، می‌توانند تراکنش‌های خود را با یکدیگر انجام دهند؛ این اجازه می‌دهد تا تراکنش‌های خارج از زنجیره به سرعت و بدون نیاز به تاییدیه بلوک انجام شوند که همین می‌تواند سرعت و کارایی شبکه را به میزان قابل توجهی بهبود ببخشد.

همچنین این شبکه این اجازه را به کاربران می‌دهد که با ساخت کانال‌های پرداختی میانی، با کاربران دیگر نیز تراکنش داشته باشند؛ همین امر کمک بیشتری به انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری شبکه می‌کند.

آیا شبکه لایتنینگ غیرمتمرکز است؟

در بیشتر موارد این شبکه یک پروتکل غیرمتمرکز در نظر گرفته می‌شود؛ این یعنی توسط هیچ نهاد واحدی کنترل نمی‌شود. ماهیت غیرمتمرکز این شبکه به کاربران این امکان را می‌دهد بدون نیاز به شخص ثالث، تراکنشات خود را انجام دهند که این هزینه‌های اضافی را نیز حذف می‌کند.

مزایای شبکه لایتنینگ

از جمله مزایای این شبکه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• معاملات سریعتر
• کارمزد کمتر
• افزایش مقیاس پذیری
• انعطاف پذیری بیشتر

در شبکه لایتنینگ این پتانسیل دیده می‌شود که شبکه بیت کوین را از نظر سرعت، کارایی و مقیاس پذیری بهبود بخشد.

نقاط ضعف شبکه لایتنینگ

چون این فناوری نسبتا جدید است، ممکن است با مشکلاتی روبرو شود که باید قبل از هرچیزی آن را در نظر گرفت. چالش‌هایی که اکنون این شبکه با آن مواجه است:

• پذیرش محدود
• پیچیدگی

آیا شبکه لایتنینگ آینده بیت کوین است؟

شبکه لایتنینگ این پتانسیل را دارد که به عنوان بخش ضروری اکوسیستم بیت کوین نقش ایفا کند؛ اما برای شروع خرید بیت کوین، شما نیازی به این شبکه ندارید.

کاربرد امروزی شبکه لایتنینگ

با توجه به مزایایی که در بالای مقاله اشاره کردیم، تمامی مراکز و کمپانی‌هایی که خدماتی را ارائه می‌دهند، می‌توانند برای پرداخت مشتریان از این شبکه کمک بگیرند؛ چون جالب است بدانید کمتر از ۱۰ ثانیه برای پرداخت با شبکه لایتنینگ زمان نیاز است.

[1]  کیف پول‌های چند امضایی – در کیف پول‌های معمولی امضای یک نفر برای تایید کافی است، اما در کیف پول‌های چند امضایی برای تایید نیاز به کلید خصوصی دو یا چند نفر نیاز است.

الناز جوانشیر