اتریوم که بستری محبوب برای اجرای قراردادهای هوشمند است حالا وارد فاز توسعه شده و دومین نسخه از خود را به نام اتریوم ۲.۰ راه‌­اندازی کرده است. اتریوم ۲.۰ (Ethereum 2.0) که به نام­های *Eth2* و سرنیتی (Serenity) نیز شناخته شده­، مهم­ترین بروزرسانی این پلتفرم به شمار می­‌آید و نوید افزایش سرعت و بهبود مقیاس پذیری در شبکه داده است. در رابطه با این بروزرسانی و نحوه انجام کار آن در ادامه مطلب پرداخته‌­ایم.

اتریوم ۲.۰ چیست؟

از اتریوم ۲.۰ به عنوان به روزرسانی مهم و ارتقا زیرساخت شبکه اتریوم یاد می­شود که هدف آن تغییر مکانیزم سازوکار اثبات کار به اثبات سهام است؛ با این تغییر ما در شبکه شاهد افزایش سرعت و کمتر شدن هزینه تراکنش، بهبود مقیاس پذیری، امنیت بیشتر و افزایش ظرفیت تراکنش­ها خواهیم بود. این بروزرسانی شامل چندین فاز ( فاز ۰،۱،۲) است که فاز صفر آن در ۱ دسامبر ۲۰۲۰ به طور رسمی راه­‌اندازی شد.

در اثبات سهام افراد به جای آنکه هزینه­‌های زیادی را صرف تجهیزات استخراج و مصرف برق کنند، سرمایه­‌های خود را در استخرهای سهام به اشتراک می­گذارند که علاوه بر افزایش سرمایه خود، پاداش نیز دریافت کنند.

علاوه بر اثبات سهام، Eth2 آپدیت­های مهم دیگری نظیر زنجیره­‌های شارد (Shard Chain) و بیکن چین (Beacon Chain) را شامل می­شود و این ویژگی­‌ها تفاوت عمده اتریوم ۲.۰ با اتریوم ۱.۰ است. بنیان­گذار اتریوم، ویتالیک بوترین اظهار داشته است پس از این بروزرسانی علاوه بر افزایش امنیت و کاهش انتشار کربن، سرعت شبکه از ۱۵ تراکنش در ثانیه به ۱۰۰ تراکنش می­رسد.

اگر آپدیت اتریوم ۲.۰ با موفقیت اجرا شود، تاثیر آن را بر قیمت نیز خواهیم دید؛ چون کارمزد کمتر و سرعت بالا باعث بهبود تجربه­‌ی کاربری می­شود و تعداد افرادی که در ثانیه می­توانند به تراکنش بپردازند نیز افزایش می­یابد.

چرا بروزرسانی اتریوم ۲.۰ شکل گرفت؟

همانطور که می­دانید خیلی از تکنولوژی­ها نظیر برنامه‌­های غیرمتمرکز (DApps) و سایر بلاکچین­ها روی بستر اتریوم توسعه یافتند و از این رو مشکلات مقیاس­پذیری نیز پدید آمد. برای اینکه شبکه بتواند مشکلات افزایش تعداد تراکنش و هزینه‌­ی gas حاصل از آن را مدیریت کند، این بروزرسانی شکل­ گرفت.

بیکن چین ( Beacon Chain) چیست؟

بیکن چین یا قلب اتریوم ۲.۰ که اولین قدم این آپدیت در فاز صفر است، مسئولیت هماهنگی نودهای شبکه را به عهده دارد و به عنوان بستری برای تغییر مکانیزم سازوکار از اثبات کار (pow) به اثبات سهام (pos) در نظر گرفته شده است. از جمله مسئولیت­های دیگری که بیکن چین به عهده دارد می­توانیم به سازمان­دهی نودها برای رای­‌گیری و انتخاب بلاک­ برای شارد اشاره کنیم.

شاردینگ (Sharding) چست؟

همانطور که می­دانید اتریوم تنها یک زنجیره بلوکی دارد و تمامی تراکنش­های انجام شده باید توسط نودها بررسی شوند و از آنجایی که تمامی این تراکنش­ها در بلاک­های این تک زنجیره ذخیره می­شوند، با بالا رفتن تقاضا، سرعت پایین و هزینه تراکنش­ افزایش می­یابد. در این بین وظیفه شاردینگ تقسیم یک زنجیره به ده­ها زنجیره بلوکی است. تاییدیه و بررسی این تراکنش­ها در این زنجیره‌­ها که به آنها شارد گفته می­شود، به صورت موازی صورت می­گیرد. نتیجه این عملکرد بالا رفتن سرعت تراکنش و کاهش هزینه­‌ها است و در آخر این مکانیزم باعث بهبود مقیاس­پذیری و عملکرد بلاکچین می­شود.

تفاوت مکانیسم اثبات سهام با اثبات کار

در مکانیسم اثبات کار (Proof Of Work)  که از آن به عنوان فرآیند استخراج و ماینینگ نیز یاد می­شود، برای تولید بلاک در زنجیره بلاکچین ماینرها از سخت ­افزار و نیروی برق استفاده می­کنند که هم هزینه‌­بر است و هم پر مصرف. در این مکانیسم ماینرها برای حل مسائل ریاضی که بسیار پیچیده است با هم به رقابت می­پردازند و ماینری که زودتر مسئله را حل کند (که همان هش بلاک است)، آن را به شبکه ارسال می­کند و پاداش دریافت می­کند.

 اما در اثبات سهام (Proof Of Stake) شما با اشتراک ­گذاری سرمایه خود در استخرهای سهام می­توانید در تایید تراکنش­ها و ساخت بلاک فعالیت داشته باشید. در این مکانیزم شما به عنوان اعتبارسنج با توجه به سرمایه خود و مدت زمانی که دارایی­های شما قفل شده است، پاداش دریافت خواهید کرد.

تکلیف ماینرهای اتریوم بعد از آپدیت اتریوم ۲.۰ چیست؟

با تغییر الگوریتم اجماع اثبات کار به اجماع اثبات سهام، تجهیزات ماینرهای اتریوم دیگر بلا استفاده می­شود؛ پس دو راه باقی می­ماند، یا ماینرها، آلت­ کوین دیگری را استخراج کنند و یا تجهیزات خود را بفروشند و اترهایشان را سرمایه­‌گذاری کنند و به عنوان سرمایه­‌گذار اتریوم باقی بمانند.

اما سرنوشت کسانی که کارت گرافیک دارند و از کارت های گرافیک خود برای بدست آوردن اتریوم استفاده می کنند متفاوت خواهد بود. این افراد در مقابل تراکنش هایی که در شبکه اتریوم اتفاق می افتد پاداش یا کارمزدی بصورت اتریوم دریافت می کنند و همانگونه که می دانید تراکنش ها و Transaction های مالی برای هر پلتفرم مالی در نقش خون می باشد و اگر این تراکنش ها و جابجایی صورت نگیرد علنا آن سیستم مالی نابود خواهد شد. در اتریوم 2 با توجه به مقیاس پذیری بیشتری که در این شبکه اتفاق خواهد افتاد، هزینه کارمزد جابجایی هم افت پیدا خواهد کرد اما باتوجه به تعداد بیشتر تراکنش در ثانیه ای که اتفاق می افتد بنظر می رسد که کارت های گرافیکی به کار خود ادامه خواهند داد و همچنان نگهداری تجهیزاتشان توجیح اقتصادی خواهد داشت.

نقشه راه اتریوم ۲.۰

همانطور که در بالا ذکر کردیم این به روزرسانی شامل ۳ فاز است:

فاز صفر: این اولین مرحله اتریوم ۲.۰ است که اولین ارتقا آن بیکن چین بود و در ۱ دسامبر ۲۰۲۰ به طور رسمی صورت گرفت. در این مرحله وظیفه بیکن چین پیاده سازی مکانیزم اثبات سهام بود.

فاز ۱: دومین مرحله شامل به روزرسانی مرج (The Merge) است که راه‌­اندازی در ماه سه ماهه دوم یا سوم ۲۰۲۲ پیشبینی می­شود. در این فاز بیکن با زنجیره اصلی اتریوم ادغام می­شود.

فاز ۲: این آخرین فاز است که در آن شارد چین نقش مهمی در مقیاس پذیری شبکه اتریوم دارد. به لطف این ارتقا عملیات به جای ذخیره شدن بر روی یک زنجیره بلوکی، در ۶۴ زنجیره تقسیم می­شوند.

تفاوت اتریوم ۱.۰ و اتریوم ۲.۰

ورژن اتریوم ۱.۰ در سال ۲۰۱۵ ارائه شد. در این ورژن شبکه با مشکلاتی نظیر شلوغی و ترافیک بالا روبرو بود. چون برای تایید تراکنش همه‌­ی نودهای شبکه باید دست به کار می­شدند، ازدحام شبکه سبب می­شد سرعت شبکه بسیار پایین بیاید. یکی دیگر از تفاوت­های اساسی که اینجا مطرح است مسئله سازوکار اثبات کار اتریوم ۱.۰ بود که این در طولانی مدت به ضرر شبکه تمام می­شد.

در اتریوم ۱.۰ تنها از ۳۰ تراکنش در ثانیه پشتیبانی می­شد؛ اما در اتریوم ۲.۰ به لطف شاردینگ، پتانسیل پشتیبانی از ۱۰۰ تراکنش در ثانیه وجود دارد و این به بهبود مقیاس­پذیری و ترافیک شبکه کمک بسیاری می­کند.

استکینگ eth2

چون در این بروز رسانی سازوکار از اجماع اثبات کار به اجماع اثبات سهام تغییر خواهد کرد، شما می­توانید با استک کردن ارزهای خود به عنوان اعتبارسنج به تایید بلاک­ها در شبکه بپردازید و هم سود سرمایه خود و هم پاداش دریافت کنید. برای اینکه شما به عنوان تایید کننده جدید در شبکه انتخاب شوید باید ۳۲ اتر در قرارداد هوشمند اتریوم ۲.۰ قفل کنید. توجه داشته باشید که تا نهایی نشدن فاز ۱.۵ شما نمی­توانید سرمایه خود را پس بگیرید. بعضی از صرافی­های محبوب نظیر بایننس به شما امکان استک کردن را می­دهند؛ اینچنین شما می­توانید در ازای دارایی استک شده خود، پاداش دریافت کنید.

زمان پیشبینی شده برای انتشار کامل اتریوم ۲.۰

همانطور که در بالا ذکر کردیم اولین فاز این بروزرسانی در ۱ دسامبر ۲۰۲۰ راه‌_­­اندازی شد. حال دو فاز باقی می­ماند که پیشبینی می­شود انتشار کل این به روزرسانی تا سال ۲۰۲۳ به طول بینجامد.

سخن آخر

در میان آلت کوین­ها، اتریوم یکه‌­تاز بازار است. با انتشار کامل این ارتقا اتریوم وارد مرحله تازه‌­ای می­شود و با بالا رفتن تعداد تراکنش­ها، سرعت و کاهش هزینه­ی gas در شبکه، ما شاهد افزایش تقاضا خواهیم بود که این بر قیمت نیز تاثیری مثبت دارد. ما در عصری قرار داریم که روز به روز مفهوم رمزارزها، DApp­ها و NFTها جا افتاده تر می­شود و قطعا با بهبود مقیاس­پذیری در شبکه اتریوم، این آلت کوین مخاطبان زیادی را به خود جذب خواهد کرد.

در صورت نهایی شدن فازهای باقی مانده، انجمن اتریوم در راستای تبدیل شدن به یک شبکه گسترده و باز برای برنامه‌­های غیرمتمرکز و امور مالی (DeFi) قرار خواهد گرفت.

نویسنده: آتنا علیزاده