تاریخچهی و کاربردهای جذاب هوش مصنوعی (AI)
در طول سالها، عوامل متعددی موجب رشد هوش مصنوعی (AI) شده است. به لطف پیشرفت فناوری محاسباتی توانایی جمعآوری، تجزیه و تحلیل سریع حجم عظیمی از دادهها امکان پذیر شده است. ما در این مقاله قصد داریم به طور مختصر به تاریخچه و کاربرد امروزی هوش مصنوعی بپردازیم.
یکی دیگر از عواملی که برای تقاضا سیستمهای خودکار به شمار میرود این است که آنها میتوانند فعالیتهایی را انجام دهند که برای انسان بسیار پرخطر، چالش برانگیز یا زمانبر است؛ همچنین به لطف توسعه اینترنت و دسترسی به حجم عظیمی از دادههای دیجیتال در حال حاضر فرصتهای بیشتری برای استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی در زندگی واقعی وجود دارد.
علاوه بر مزایا، در این حوزه مسائل اجتماعی و فرهنگی نیز مطرح است؛ به عنوان مثال بحثهای مربوط به اخلاق و پیامدهای Al در پاسخ به نگرانیها در مورد از دست دادن شغل و اتوماسیون به وجود آمده است؛ همچنین نگرانیهایی در مورد احتمال استفاده از AI برای نیتهای مخرب، مانند حملات سایبری یا کمپینهای اطلاعات نادرست، مطرح شده است؛ در نتیجه بسیاری از محققان و تصمیمگیرندگان در تلاش هستند تا اطمینان حاصل کنند که هوش مصنوعی برای کاربرد درست و موثر به کار گرفته میشود.
هوش مصنوعی از زمان پیدایش خود در اواسط قرن بیستم پیشرفتهای زیادی داشته است. در اینجا به تاریخچهی مختصری از هوش مصنوعی پرداختهایم.
اواسط قرن بیستم
خاستگاه هوش مصنوعی به اواسط قرن بیستم مربوط شود، زمانی که دانشمندان کامپیوتر شروع به ایجاد الگوریتمها و نرمافزارهایی کردند که میتوانست کارهایی را انجام دهد که معمولاً به هوش انسانی نیاز دارد، مانند حل مسئله، تشخیص الگو و قضاوت.
یکی از اولین پیشگامان این حوزه آلن تورینگ بود که مفهوم ماشینی را پیشنهاد کرد که میتواند هر کار هوشی انسانی را شبیه سازی کند که اکنون به عنوان تست تورینگ شناخته میشود.
کنفرانس دارتموث ۱۹۵۶
کنفرانس دارتموث در سال ۱۹۵۶ دانشگاهیان حرفههای مختلف را گرد هم آورد تا دورنمای ساخت رباتهایی را که قابلیت فکر کردن را دارند، بررسی کنند. در این کنفرانس به طور رسمی رشته هوش مصنوعی معرفی شد. در این زمان، نظامهای مبتنی بر قانون و تفکر نمادین موضوعات اصلی مطالعه هوش مصنوعی بودند.
دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰
در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، تمرکز تحقیقات AI به سمت توسعه سیستمهای طراحی شده برای تقلید از تصمیمگیریهای مختصصان انسانی در زمینههای خاص تغییر کرد. این روشها اغلب در صنایعی مانند مهندسی، مالی و پزشکی به کار گرفته میشد.
۱۹۸۰
هنگامی که معایب سیستمهای مبتنی بر قانون در دهه ۱۹۸۰ آشکار شد، تحقیقات هوش مصنوعی شروع به تمرکز بر یادگیری ماشین کرد که شاخهای از رشتهای است که از روشهای آماری استفاده میکند تا کامپیوترها از دادهها یاد بگیرند.
۱۹۹۰ و ۲۰۰۰
تحقیقات در دهه ۱۹۹۰ پیشرفتهای چشمگیری در زمینه رباتیک، کامپیوتر و پردازش زبان طبیعی داشت. در اوایل دهه ۲۰۰۰، پیشرفت در تشخیص گفتار، تشخیص تصویر و پردازش زبان طبیعی با ظهور یادگیری عمیق (شاخهای از یادگیری ماشین که از شبکههای عصبی عمیق استفاده میکند) امکان پذیر شد.
کاربرد هوش مصنوعی امروزه
دستیارهای مجازی، خودروهای خودران، حوزه پزشکی، تجزیه و تحلیل مالی تنها تعدادی از کاربردهای امروزی AI است. هوش مصنوعی به سرعت در حال توسعه است و محققان به ایدههای جدیدی مانند محاسبات کوانتومی و محاسبات نورومورفیک ( سیستم عصبی مصنوعی، مثل پردازنده شنوایی) نگاه میکنند.
یکی دیگر از روندهای مهم در هوش مصنوعی امروزی تغییر به سمت تعاملات شبیه انسان است که دستیارهای صوتی مانند سیری و الکسا در این بخش قابل مثال هستند. پردازش زبان طبیعی نیز پیشرفت قابل توجهی داشته که ماشینها را قادر میسازد تا گفتار انسان را با دقت بیشتر درک کرده و به آن پاسخ دهند. چت جیپیتی (ChatGPT) یک ربات چت بزرگ آموزش داده شده توسط OpenAl است که میتواند زبان طبیعی را درک کند و پاسخهایی شبیه انسان به طیف گستردهای از سوالها بدهد.
پلتفرمهای هوش مصنوعی
ChatGPT (ربات چت)، Jasper AI ( نوشتار متن)، Do Not Pay (وکیل هوش مصنوعی)، Dall-E-2 (ساخت متن از عکس)، Repurpose ( ارسال اتوماتیک پست)، Jenni AI (مقاله نویسی)، Timely ( پیگیری زمان) و Chatbot Live (یه چت بات همه کاره).
آیندهی هوش مصنوعی
با نگاهی به آینده، هوش مصنوعی احتمالا نقش مهمی را در حل برخی از بزرگترین چالشهای پیش روی جامعه، مانند تغییرات آب و هوا، مراقبتهای بهداشتی و امنیت سایبری ایفا کند؛ اما با این حال نگرانیهایی نیز در مورد هوش مصنوعی وجود دارد که در بالا به آن اشاره کردیم. حال باید دید فراگیری هوش مصنوعی چقدر میتواند به نفع جوامع بشری باشد.