ارزهای دیجیتال بانک مرکزی CBDC (Central Bank Digital Coin) چیست؟؟

ایده ارزهای دیجیتال بانک مرکزی یا ارزهای دیجیتال ملی، نظر بسیاری از دولت ها را در سرتاسر جهان به خود جلب کرده است. درواقع برای دوستداران ارزهای دیجیتال و کرپتوکارنسی این موضوع که بالاخره بعد از سال ها دولت ها هم بفکر ورود به این مبحث شده اند بسیار جای خوشحالی دارد. برخی کشورها بصورت جدی در حال تحقیق و توسعه و آماده سازی ارز دیجیتال خود هستند تا بتوانند بزودی ارزهای ملی خود را روانه این بازار نوظهور کنند. این ارزهای ملی تحت نظارت یک نهاد ناظر و زیر نظر مستقیم دولت ها خواهد بود بنابراین نمی توان بصورت کامل عنوان کرد که CNBC  ها یک ارز غیرمتمرکز هستند بلکه در واقع نمایند پول فیات آن کشور خواهند بود اما بصورت دیجیتالی. در واقع این ارزها قرار است در مقابل محبوبیت سایر ارزهای دیجیتالی که هیچ نظارتی از سمت دولت ها روی آنها وجود ندارد، بوجود بیایند.

حال در ادامه این مقاله نظر برخی کشورها و دولت ها را در مورد CBDC می خوانیم:

• چین: بانک خلق چین (PBOC) مدت هاست که بروی CBDC در حال تحقیق است. سال گذشته میلادی آزمایشگاهی جهت پژوهش و تحقیق در این زمینه تاسیس کرد و در ماه سپتامبر 2019 یک مرکز تحقیقاتی جدید در شهر نانجینگ افتتاح کرده است. همچنین در ماه های اخیر در چند شهر بصورت آزمایشی پرداخت با ارز دیجیتال ملی (یوان دیجیتال) را برای برخی خدمات از جمله کرایه تاکسی ها هم آغاز کرده اند که نتایج رضایتبخشی داشته است.

ژو (رییس بانک مرکزی خلق چین) اعلام کرده ایت توسعه ارز دیجیتال یک فناوری غیرقابل اجتناب است که این ارز قرار است در مقابل دلار آمریکا قرار گیرد.

• سویس: در ابتدا این کشور از این طرح استقبال کرد و قرار بر این بود که ارز دیجیتال ملی خود را با نام e-franc بوجود بیاورد اما بعدها این طرح متوقف شد و درحال حاضر در برنامه های این کشور وجود ندارد.
• ونزویلا: در فوریه 2018 دولت این کشور یک ارز دیجیتال با نام پترو یا پتروموندا (Petromoneda) را روانه بازار کرد. پشتوانه این ارز ذخایر معدنی، نفت و طلا است و بر اساس ادعای نیکولاس مادرو (رییس جمهور وقت) این ارز دیجیتال براحتی قابل تبدیل به روبل روسیه، یوان چین، لیر ترکیه و یورو می باشد. این ارز جهت دور زدن تحریم های آمریکا طراحی شده است و گفته می شود روسیه و شخص آقای پوتین هم از آن حمایت میکنند و در زمانICO خود، فروشی معادل 5 میلیارد دلار داشته است که رکرد فروش ICO ها را تا آن زمان به خود اختصاص داده است (تا قبل از این ICO تلگرام 2 میلیارد دلار و ICO EOS یک میلیارد دلار فروش داشته اند) همچنین بتازگی انجام برخی از خدمات مانند صدور گذرنامه فقط با ارز پترو انجام می شود.
• ژاپن: با اینکه روش پرداخت با بیت کوین در این کشور از جمله روش های پرداخت رسمی می باشد ولی این کشور استفاده از CBDC را بطور رسمی رد کرده است و گفته اگر پول نقد وجود نداست این ارز می توانست مفید باشد، اما در حال حاضر نقدینگی کارایی بیشتری میتواند داشته باشد.
• اتحادیه اروپا: این اتحادیه اعلام کرده در حال حاضر هیچ برنامه ای برای انتشار چنین ارزی ندارد و درحال مشاهده پیامدهای انتشار چنین ارزی در کنار پول نقد است و معتقد است اسن سیستم نیاز به پیشرفت و توسعه قابل ملاحظه ای دارد.
• ایران: جهرمی وزیر ارتباطات در یکی از مصاحبه های چند ماه گذشته خود اعلام کرد: باتوجه به ممنوعیت بانک های داخلی در استفاده از ارزهای دیجیتال، خبر از انتشار یک ارز دیجیتال بصورت آزمایشی داد اما جزِیِیات بیشتری ارایه نکرد.

بنظر می رسد ایران و روسیه بدنبال دور زدن تحریم ها از این طریق هستند همچنین ایران بدنیال راهی برای پرداخت بین بانکی (سویفت) است. در چند هفته اخیر خبرهایی مبنی بر تبادلات مالی با کشور ونزویلا از طریق بیت کوین هم خبرساز شد.

• هند: هندوستان جزو آخرین کشورهایی است که درباره CBDC تحقیق میکند. بانک مرکزی هند (RBI)باتوجه به هزینه بر بودن چاپ اسکناس درحال بررسی گزینه ارز دیجیتال است.

در پایان این مقاله ذکر این موضوع ضروری است که با توجه به تغییرات سریع در سیستم دریافت و پرداخت و انتقال وجه و همچنین افزایش روزافزون توکن های خصوصی دیجیتال و توسعه سیستم های مالی غیرمتمرکز (DEFI) کشورها و دولت ها درنهایت برای عقب نماندن از این بازاری که هروز بر طرفداران آن افزوده می شود، چاره ای ز ارایه ارز دیجیتال ملی خود نخواهند داشت و قطعا این موضوع میتواند در گسترش و پیشرفت های دنیای کریپتوکارنسی نقش بسیار مهمی داشته باشد. تنها نکته مبهم در این موضوع این خواهد بود که چه میزان دولت ها توانایی کنترل و نظارت بر این بازار را خواهند داشت که باتوجه به ماهیت این بازار بنظر نمی رسد بتوانند به موفقیت چندانی دست پیدا کنند.

نگارنده: سید حسین لواسانی